Badania obrazowe

Badania rentgenowskie (RTG)

P?uca

Do bada? obrazowych zalicza si? badania rentgenowskie. Jest to g?ówna metoda wykrywania pierwotnych i wtórnych nowotworów p?uc, nowotworów ?ródpiersia i ch?oniaków. Jest to tylko wst?pne badanie. W przypadku wykrycia podejrzanej zmiany przeprowadza si? bardziej precyzyjne badania, np. tomografi? komputerow?.

Radiogram klatki piersiowej wykonywany jest z podaniem do prze?yku ?rodka cieniuj?cego. Zmiany nowotworowe w takim badaniu mog? si? objawia? widocznymi okr?g?ymi cieniami na powierzchni p?uc, zaburzeniami napowietrzania p?uc (rozedma b?d? niedodma), zmianami w zarysie wn?ki b?d? ?ródpiersia, lub te? widocznymi zaciekami w mi??szu p?ucnym.

Nie nale?y jednak podejmowa? ?adnych decyzji terapeutycznych na podstawie badania rentgenowskiego, gdy? bardzo cz?sto daje ono niepe?ne informacje na temat zaawansowania zmian i ich typu. Konieczne jest uzupe?nienie bada? o tomografi? komputerow? lub te? badania endoskopowe (bronchoskopia, mediastinoskopia, wideotrakoskopia, ezofagoskopia).

Ko?ci

Gdy objawy u pacjenta wskazuj? na zmiany nowotworowe w ko?ciach, konieczne jest zrobienie ich radiogramu. W tym przypadku nale?y jednak pami?ta?, ?e bardzo cz?sto objawy kliniczne wyprzedzaj? znacznie fakt pojawienia si? rozpoznawalnych zmian radiologicznych.

W ko?ciach stosunkowo rzadko pojawiaj? si? zmiany nowotworowe pierwotne, znacznie cz??ciej obserwowane s? przerzuty. Mog? one mie? charakter osteolityczny (ubytek tkanki kostnej), osteoblastyczny (naro?le) b?d? te? mieszany. Rozpoznanie typu zmian cz?sto jest utrudnione przez efekty osteoporozy.

Dobrze rozpoznawane t? metod? s? zmiany kostne w przypadku szpiczaka, raka gruczo?u krokowego oraz w niektórych nowotworach pierwotnych ko?ci.

W niektórych przypadkach badanie rentgenowskie ko?ci nale?y uzupe?ni? bardziej czu?ym badaniem scyntygraficznym.

Przewód pokarmowy

Badania radiologiczne s? nadal g?ównym elementem diagnostyki nowotworów przewodu pokarmowego. Do bada? prze?yku, ?o??dka i jelita grubego stosuje si? metod? podwójnego kontrastu (baryt i powietrze). Metoda ta nie wykrywa jednak mniej zaawansowanych zmian. Dlatego te? pe?ne wyniki uzyskuje si?, stosuj?c po??czenie radiogramu z badaniami endoskopowymi (ezofagoskopia, gastroskopia, rektoskopia, kolonoskopia). Nie tylko wykrywaj? one drobniejsze zmiany, ale podczas takiego badania mo?na równie? precyzyjnie pobra? materia? do badania histologicznego.

Piersi

Mammografia jest podstawow? metoda, diagnostyki zmian w obr?bie gruczo?u sutkowego. Stanowi g?ówne badanie przesiewowe. Jej czu?o?? wynosi ponad 90%. Wa?ne jest, by zabieg ten wykonywa? w specjalistycznych gabinetach wyposa?onych w sprawny sprz?t oraz z wykwalifikowanym personelem wspó?pracuj?cym - patologiem i chirurgiem-onkologiem. Aparatura mammograficzna musi spe?nia? wszelkie normy bezpiecze?stwa, je?li chodzi o nara?enie badanych na dzia?anie promieniowania.

Badanie to przeprowadzane co 12 miesi?cy u kobiet powy?ej 50. roku ?ycia pozwala na zmniejszenie ryzyka zgonu z powodu raka sutka o ok. 30%.

Jest to równie? niezb?dne badanie w przypadku stwierdzenia podejrzanych zmian w obr?bie sutków. Mo?e by? ono równie? wykonywane podczas badania u chorych przebiegu chemioterapii lub hormonoterapii.

Tomografia komputerowa (TK)

Najwi?ksz? rol? w diagnostyce nowotworowej odgrywa tomografia komputerowa (TK). Dzi?ki swojej czu?o?ci i swoisto?ci umo?liwia ona rozpoznanie zmian zlokalizowanych w dowolnym rejonie cia?a. Jedynie w niektórych przypadkach (na przyk?ad w nowotworach uk?adu ch?onnego ?ródpiersia) jej specyficzno?? jest mniejsza i nale?y potwierdzi? diagnoz? metodami endoskopowymi.

Tomografia komputerowa pozwala na dok?adne wytyczenie granicy pomi?dzy tkank? zdrow?, naczyniami, tkank? kostn? a zmian? nowotworow?. Daje to mo?liwo?? precyzyjnego zaplanowania operacji lub te? radioterapii. Badanie to jest cz?sto niezb?dne przy monitorowaniu odpowiedzi organizmu na radioterapi? czy te? chemioterapi? (szczególnie w przypadkach nowotworów w?troby, klatki piersiowej, przestrzeni zaotrzewnowej, g?owy oraz szyi).

Tomografia komputerowa polega na emisji promieniowania rentgenowskiego pochodz?cego z lampy kr???cej wokó? pacjenta. Obraz powstaje dzi?ki ró?nicy w g?sto?ci poszczególnych tkanek i organów w ludzkim ciele.

Badanie to nale?y wykonywa? na czczo. Podczas zabiegu pacjentowi nie wolno si? porusza?, gdy? znacznie utrudni?oby to ocen? ko?cowego wyniku. Nie powinno si? stosowa? tomografii komputerowej u kobiet w ci??y i dzieci do lat dziesi?ciu.

Innowacj? w tomografii komputerowej jest zastosowanie techniki wielorz?dowego spiralnego obrazowania obj?to?ciowego. Dzi?ki niej dane zbierane s? znacznie szybciej ni? przy u?yciu konwencjonalnej TK; istnieje równie? mo?liwo?? modulowania intensywno?ci wi?zki, dzi?ki czemu mo?na ograniczy? napromieniowywanie zdrowych tkanek. Zmiany s? znacznie dok?adniej obrazowane, mo?liwe jest wówczas stworzenie trójwymiarowego obrazu, bardzo przydatnego w zaplanowaniu leczenia chirurgicznego b?d? radioterapii.

Aktualnie jest to polecana metoda w rutynowym badaniu obecno?ci zmian w p?ucach i w?trobie, jak równie? przy przedoperacyjnym ocenianiu stopnia zaawansowania nowotworów nerek i trzustki.

Rezonans magnetyczny (WIR)

Jest g?ówn? metod? diagnostyki pierwotnych i wtórnych nowotworów o?rodkowego uk?adu nerwowego, nowotworów g?owy i szyi, jak równie? do wykrywania i okre?lania stopnia zaawansowania nowotworów z?o?liwych w miednicy ma?ej. Do badania stosowany jest zazwyczaj ?rodek cieniuj?cy - gadolin. Pozwala on na uwidocznienie narusze? ci?g?o?ci bariery krew-mózg, charakterystycznej dla naciekania nowotworowego. Technika rezonansu magnetycznego pozwala na szczegó?owe okre?lenie strefy obrz?ku wokó? zmiany nowotworowej, jak i samego guza, dzi?ki czemu pozwala okre?li? stopie? ucisku na rdze? kr?gowy. Uzyskiwanie obrazów o wi?kszej rozdzielczo?ci ni? przy tomografii komputerowej umo?liwia precyzyjne okre?lenie granic guza, zw?aszcza podczas planowania operacji.

Metoda jest bardzo przydatna w ocenie w?z?ów ch?onnych, diagnostyce ró?nicowej naciekania splotu ramiennego, ?ciany klatki piersiowej i osierdzia. Pozwala te? na bardzo dok?adne ró?nicowanie zmian popromiennych od nawrotu nowotworu, co ma istotne znaczenie w trakcie obserwacji po przebytym napromienianiu klatki piersiowej.

Niestety, koszt wykonania MR jest kilkukrotnie wi?kszy ni? TK, do tego nie zawsze ma wyra?n? przewag? nad tym badaniem.

Oceń artykuł:

Aktualna ocena:0

Wybierz tematykę artykułów