Terapia hormonalna

Terapia hormonalna jest farmakologiczn? metod? leczenia nowotworów, jednak w odró?nieniu od chemioterapii jest niskotoksyczna i daje mniej efektów niepo??danych.

Hormonoterapia odgrywa du?? rol? w leczeniu tzw. nowotworów hormonozale?nych. Niektóre nowotwory wykazuj? zale?no?? od zmian hormonalnych w organizmie - w zale?no?ci od poziomu hormonów mog? wzrasta? lub rozwija? si? wolniej. W szczególno?ci dotyczy to nowotworów piersi, gruczo?u krokowego, tarczycy, jajnika i trzonu macicy.

Hormony wywieraj? dzia?anie na komórki docelowe; wszystkie komórki cz?owieka maj? na swojej powierzchni „odbiorniki" (receptory) do odbioru sygna?ów (przede wszystkim dotycz?cych wzrostu), przekazywanych przez hormony p?yn?ce wraz z krwi?. Receptory wychwytuj? i wi??? swoi?cie okre?lone hormony, zarówno powoduj?ce aktywacj? receptorów (agoni?ci), jak i blokuj?ce dzia?anie receptorów (antagoni?ci). Podawanie odpowiednich hormonów w odpowiednim momencie uniemo?liwia (lub os?abia) podzia? komórek nowotworowych. A wi?c hormony stymuluj? aktywno?? (podzia?) komórek, a leki zbli?one do hormonów, ale nie dzia?aj?ce stymuluj?ce na komórki rakowe, b?d? dzia?a?y leczniczo.

Niegdy? hormonoterapi? stosowano g?ównie w leczeniu paliatywnym, obecnie hormony podaje si? równie? we wczesnych stadiach choroby. Badania nad wp?ywem hormonów na niektóre nowotwory wci?? trwaj? i metoda ta znajduje coraz szersze zastosowanie - w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego, nowotworów p?uc, czerniaka. Obecnie hormonoterapia bywa niekiedy samodzieln? metod? leczenia wczesnych stadiów nowotworów trzonu macicy, w innych przypadkach kojarzy siej? cz?sto z chemioterapi?. Leczenie hormonalne (dok?adnie leczenie sterydami) mo?e mie? równie? charakter wspomagaj?cy, czyli ?agodz?cy dolegliwo?ci wywo?ane chorob? nowotworow? - stan zapalny, obrz?k i ból.

Przebieg hormonoterapii

Leczenie hormonalne mo?e mie? dwie postacie.

Terapia ablacyjna polega na usuni?ciu narz?du produkuj?cego hormony, które sprzyjaj? rozwojowi nowotworu. Narz?d produkuj?cy hormony (przysadk? mózgow?, nadnercza, jajniki, j?dra) usuwa si? za pomoc? zabiegu chirurgicznego lub radioterapii -jest to proces nieodwracalny. Coraz cz??ciej stosuje si? jednak tzw. kastracj? farmakologiczn?, w której praca danego narz?du jest blokowana za pomoc? leków, co jest procesem odwracalnym - po zako?czeniu terapii czynno?? danego narz?du powraca.

Terapia addytywna polega na podawaniu hormonów, które hamuj? w organizmie wytwarzanie innych hormonów (np: podawany w terapii raka piersi antyestrogen Tamoxifen blokuj?cy dzia?anie estrogenów).

Dzia?ania niepo??dane

Efekty uboczne hormonoterapii s? ?agodniejsze ni? w przypadku chemioterapii. Zale?? od rodzaju podawanych leków. Mog? to by? np.: choroba zakrzepowa naczy?, nudno?ci i wymioty, zawroty gtowy, uderzenia gor?ca i nadmierna potliwo??, senno??, zaburzenia libido. Wi?kszo?? objawów zupe?nie ust?puje po zako?czeniu terapii.

Immunoterapia

Poj?cie „terapia celowana" obejmuje podawanie chorym leków z grupy zwi?zków oddzia?uj?cych na receptory substancji b?d?cych czynnikami wzrostu. Grupa leków terapii celowanej obejmuje przede wszystkim preparaty, które wp?ywaj? na komórkowe receptory odbieraj?ce sygna?y b?d? te? blokuj? powstawanie czynników wzrostu. Nale??ce do tej grupy leki najcz??ciej s? inhibitorami - czyli hamuj? pewne enzymy b?d?ce elementem szlaku przemian czynników wzrostu, b?d? przeciwcia?ami, które wybiórczo ??cz? si? z receptorami.

Jak dotychczas tylko w nielicznej grupie nowotworów odnotowano pewn? skuteczno?? tych leków, najcz??ciej u tych chorych, którzy ju? zostali przeleczeni wszystkimi innymi metodami. Terapia celowana powodowa?a nieznaczne wyd?u?enie czasu prze?ycia.

Do niew?tpliwych zalet tej terapii nale?y jej stosunkowo niska toksyczno?? - nie s? to leki zabijaj?ce komórki, lecz blokuj?ce mechanizmy powoduj?ce wzrost nowotworu. A zatem skutki uboczne ograniczaj? si? np. do wysypki lub biegunki - dolegliwo?ci, które w porównaniu ze skutkami ubocznymi przy stosowaniu cytostatyków, które mog? doprowadzi? nawet do zgonu pacjenta, s? naprawd? nikte. Jest to bardzo obiecuj?ca grupa leków, ale na razie rzeczywiste efekty ich stosowania mo?na uzna? za interesuj?ce i co najwy?ej bardzo nieznaczne.

S? to substancje lecznicze ca?kiem nowe, a nie pochodne leków ju? stosowanych, wymy?lone i syntetyzowane w laboratoriach. Mog?y si? pojawi? dzi?ki rozwojowi nauk podstawowych (zw?aszcza biologii) i odkryciu, ?e w ogóle istniej? czynniki wzrostu, ich receptory i ?e mo?na na nie wp?ywa?.

W 2006 odkrycie mo?liwo?ci naprawczej ingerencji na poziomie poszczególnych genów, których zasada polega na odkryciu pojedynczego genu wy??czaj?cego inne geny. Odkrycie to zosta?o we X.2006 nagrodzone nagrod? Nobla, pocz?tkuje zupe?nie now? er? leków i metod leczenia raka opartych na zasadzie eliminacji, blokowaniu, usypianiu wybranych konkretnie genów. 

Oceń artykuł:

Aktualna ocena:0

Wybierz tematykę artykułów