Radioterapia

Dzia?anie radioterapii

Promieniowanie jonizuj?ce dzia?a na komórki zaj?te nowotworem oraz komórki zdrowe, przy czym te ostatnie maj? wi?ksze mo?liwo?ci regeneracji.

Reakcja bezpo?rednia komórki nowotworowej na dzia?anie radioterapii nast?puje wtedy, gdy napromieniowaniu zostaje poddany materia? genetyczny komórek - kwant promieniowania trafia bezpo?rednio w ni? DNA i uszkadza j?. Reakcja po?rednia zachodzi w momencie, gdy w komórkach nowotworowych dochodzi do radiolizy wody, w wyniku czego powstaj? wolne rodniki - cz?steczki o du?ej energii, uszkadzaj?ce elementy wa?ne dla ?ycia komórki. Warto podkre?li?, ?e dzia?anie promieniowania jonizuj?cego nie jest dla pacjenta odczuwalne w trakcie zabiegu - radioterapia jest bezbolesna.

Stosowana niegdy? terapia rentgenowska, w której ?ród?em promieniowania by? terapeutyczny aparat rentgenowski, zosta?a zast?piona terapi? megawoltow? (tzw. bomba kobaltowa). Terapia megawoltow?, czyli stosuj?ca promieniowanie o wi?kszej energii i przenikliwo?ci, jest bezpieczniejsza i daje mniej powik?a? ni? terapia rentgenowska. Bomba kobaltowa to kuliste urz?dzenie, w którego obudowie znajduje si? silne ?ród?o promieniowania kobaltu 6OC0. Przy jego pomocy wi?zk? promieniowania mo?na kierowa? pod ró?nymi k?tami i w ró?nych p?aszczyznach, dzi?ki czemu na?wietlanie sta?o si? bardziej precyzyjne. Rzadziej w radioterapii stosuje si? „bomb? cezow?", czyli urz?dzenie emituj?ce promienie cezu 137Cs.

Obecnie do leczenia radioterapeutycznego stosuje si? równie? przyspieszacze liniowe (terapia konformalna 3D). Dzi?ki u?yciu przyspieszacza liniowego mo?na uzyska? jeszcze wi?ksz? dok?adno?? przeprowadzanych zabiegów.

Rodzaje radioterapii

Rodzaje radioterapii ró?ni? si? w zale?no?ci od tego, gdzie zostaje umieszczone ?ród?o promieniowania:

Brachyterapia - metoda polegaj?ca na umieszczeniu ?ród?a promieniowania w jamach cia?a, bezpo?rednio w guzie albo w jego otoczeniu (jamie ustnej, macicy i drogach rodnych, pr?ciu).

Teleradioterapia - metoda z zastosowaniem wi?zki promieniowania z zewn?trz. Stosowana zazwyczaj do napromieniania zmian powierzchownie po?o?onych (rak sutka, rak tkanek mi?kkich) oraz nowotworów g??biej po?o?onych (rak p?uca, rak nerki, rak p?cherza moczowego).

Radioterapia izotopowa - metoda polegaj?ca na do?ylnym podaniu izotopów promieniotwórczych. Stosowana najcz??ciej w leczeniu raka p?cherzykowego tarczycy oraz czerwienicy prawdziwej.

Przebieg leczenia

Przygotowanie do radioterapii sk?ada si? najcz??ciej z kilku etapów. Pierwszy krok to rozmowa wst?pna z lekarzem, który wyja?nia cel i sposób leczenia. Nast?pnie lekarz radioterapeuta wraz technikiem planuj? radioterapi? na symulatorze. Niekiedy potrzebnych jest kilka wizyt w symulatorze, aby podczas terapii mo?na by?o u?o?y? pacjenta w pozycji, która zapewni precyzyjn? realizacj? napromieniowania. W modelarni przygotowuje si? urz?dzenia maj?ce zapewni? w?a?ciwe unieruchomienie chorego podczas na?wietla?, niekiedy technicy przygotowuj? równie? specjalne maski i os?ony s?u??ce do ochrony zdrowych tkanek przed promieniowaniem.

Plan leczenia lekarze przygotowuj? na podstawie danych uzyskanych podczas tomografii komputerowej. Obecnie plan jest sporz?dzany z wykorzystaniem programu komputerowego (planowanie 3-wymiarowe), dzi?ki czemu zdrowe tkanki otrzymuj? mniej szkodliwego promieniowania ni? tkanki zaj?te nowotworem.

Wybór aparatu terapeutycznego (np.: przyspieszacz liniowy, aparat kobaltowy) zale?y g?ównie od umiejscowienia choroby i celu leczenia.

Radioterapia nie jest jednorazowym i zabiegiem, sk?ada si? z poszczególnych j frakcji. Najcz??ciej trwa kilka tygodni, I w trakcie których pacjent przychodzi | na na?wietlania od poniedzia?ku do [ pi?tku. Jedna sesja napromieniowania trwa ok. 10 minut. Prawid?owo?? leczenia jest sprawdzana na podstawie zapisów w karcie napromieniowania oraz zdj?? rentgenowskich. ?rednio raz w tygodniu pacjent przechodzi badania kontrolne, w trakcie których sprawdza si? min., czy wyst?pi? odczyn popromienny. W trakcie radioterapii, jak równie? po jej zako?czeniu, chory nie jest ?ród?em promieniowania. Nie musi si? obawia?, ?e stanowi zagro?enie dla osób bliskich.

Oceń artykuł:

Aktualna ocena:5

Wybierz tematykę artykułów